LUK Onderzoeken & Communiceren (periode 2)

Onderzoek architectuurstijl

Voor deze leeruitkomst heb ik samen met Simone onderzoek gedaan naar de architectuurstijl 'Organisch Bouwen'. Eerst hebben wij colleges gevolgd waar veel informatie uit vrij over onze architectuurstijl.
De informatie die wij hebben verzameld hebben we opgedeeld in verschillende kopjes.


Wat gaan wij onderzoeken en waarom?
Wij gaan onderzoeken wat organisch bouwen inhoudt. Hierbij gaan wij opzoek naar de kenmerken van organisch bouwen en de materialen die daarbij worden gebruikt. Ook gaan wij onderzoeken welke bekende architecten er zijn die met deze architectuurstijl werken, welke stromingen er zijn binnen deze architectuurstijl en wanneer deze stijl werd/wordt toegepast (in welke tijd).


Welke kenmerken heeft organisch bouwen?
De kenmerken van organisch bouwen zijn vooral de natuurlijke krommingen, de gebogen lijnen, ronde vormen, de vijfhoek en de zeshoek. Doosvormige volumes en rechte hoeken worden zo veel mogelijk vermeden.

Hoofdkantoor Nederlandse Gasunie (Groningen)

Isala ziekenhuis (Zwolle)

Elisakerk en klooster (Almelo)

Welke materialen worden bij organisch bouwen gebruikt?
De meest voorkomende materialen zijn natuurlijke materialen zoals baksteen. Het architectenbureau Alberts & Van Huut gebruikt voornamelijk baksteen in lichte kleur, hout, dakpannen en koper. De architecten gebruiken de kleuren van de regenboog, maar wel in pasteltinten.

Welke architecten gebruiken de organische architectuur?
Alberts & Van Huut zijn de meest bekendste architecten die in Nederland veel gebouwen hebben ontworpen met deze stijl. Andere bekenden zijn Henk Hupkes, Jens Peters en Bruce Goff.

Hupkes: Immanuelkerk (Rotterdam)

Bruce Goff

Jens Peters

Wie en wanneer begon men met organisch bouwen?
De belangrijke grondlegger van organisch bouwen is Rudolf Steiner. Hij dacht: “om een overgang te maken van symmetrie en herhaling naar dat wat ademt in de vormen van organisch leven”. Ook Antoni Gaudí, Friedensreich Hundertwasser, Frank Lloyd Wright, Imre Makovecz en Louis Sullivan ontworpen verschillende gebouwen in de organische bouwstijl. Deze stijl van architectuur begon vooral eind 1900.

Bouwtechniek

Begane grondvloer en eerste verdiepingsvloer

Kanaalplaatvloer
De voordelen zijn: grote overspanningen en hoge belastingen, geen betonstempels en bekistingen nodig, snelle montage, relatief laag eigen gewicht en het is relatief goedkoop.

De nadelen zijn: de vormvrijheid van een breedplaatvloer is groter, voor leidingen moeten speciale voorzieningen worden getroffen en tussen de kanaalplaten zitten naden, deze moeten afgewerkt worden.

Breedplaatvloer
De voordelen zijn: leidingen zijn eenvoudig in de druklaag te storten, grote vormvrijheid en uitsparingen zijn makkelijker te realiseren, naadloze aansluiting en na het storten is de plaat als één grote plaat te beschouwen.

De nadelen zijn: het heeft een groter gewicht dan een kanaalplaatvloer en het heeft een minder snelle montage.

Ribcassettevloer
De voordelen zijn: isolatie en vloer inéén, snelle montage, een voordelige keuze bij seriematige bouw en sparingen kunnen fabrieksmatig tussen de ribben worden aangebracht, maar ook achteraf.

Het nadeel is dat er geen sparingen mogelijk zijn in de lengteribben.

Combinatievloer
De voordelen zijn: voor elk project een passende combinatie van betonbalken en vulelementen, flexibele begane grondvloer, systeemvloer met hoge isolatiewaarde en een snelle bouwtijd.

Het nadeel is dat EPS, beton en wapeningsstaal milieubelastende materialen zijn.

Wanden constructief (buitenwanden) en wanden niet constructief (binnen)

Houtskeletbouw
De voordelen zijn: de bouwsnelheid, het skelet wordt in de fabriek geprefabriceerd, wind- en waterdicht, het skelet kan in zo’n 1 tot 2 dagen worden opgezet en doordat de tussenwanden geen dragende functie hebben is er een indelingsvrijheid.

De nadelen zijn: een minder goede akoestische isolatie, kan sneller opwarmen, investeren in zonwering en ventilatie en het is gevoeliger voor vocht.

(Prefab) beton
De voordelen zijn: meer controle op het productieproces, een constantere kwaliteit dan beton dat op de bouwplaats wordt gestort, sneller geproduceerd, geen geluidsoverlast op de bouwlocatie en de bouwsnelheid.

De nadelen zijn: het transport vereist speciale voertuigen, grote volumes kunnen niet worden getransporteerd en de maatvoering van prefabbeton dient van tevoren goed te worden bepaald.

Plat dak

EPDM dak
De voordelen zijn: lange levensduur, onderhoudsvrij, onder extreme weersomstandigheden ziet het er alsnog strak en als nieuw uit en een EPDM-dak is relatief eenvoudig om zelf aan te brengen.

De nadelen zijn: EPDM kan niet tegen chloor en hoge aanschafkosten, tenzij het zelf gemonteerd wordt.

Groen dak
De voordelen zijn: een groen dak kan de geluidsisolatie verbeteren, de onderliggende dakbedekking wordt minder blootgesteld aan de weersinvloeden en de brandwerendheid van de constructie verbeterd.

De nadelen zijn: hoge kosten voor het aanleggen, risico op lekkage door wortelgroei, de kosten hierdoor kunnen aanzienlijk zijn en de fouten in de constructie worden vaak pas vastgesteld als er lekkage optreedt.

Conclusie
Ik heb gekozen voor een kanaalplaatvloer voor de begane grondvloer omdat deze hoge belastingen kan houden en een grote overspanning heeft. Aangezien het hele gebied nog gebouwd moet worden is het niet een probleem om daar met een grote kraan te komen.

Als eerste verdiepingsvloer heb ik gekozen voor een breedplaatvloer. Deze vloer heeft een naadloze aansluiting en dit scheelt weer in het dichten van naden. Bij deze vloer is er ook een vrijheid in de vorm, dit is handiger dan een kanaalplaatvloer.

Voor de binnen- en buitenwanden heb ik gekozen voor (prefab) beton omdat houtskeletbouw sneller opwarmt en het is gevoeliger voor vocht. Ook omdat ik een zware verdiepingsvloer heb is het beter om betonnen wanden te plaatsen. (Prefab) beton kan snel gemonteerd worden. Als het prefab gemaakt wordt is de betonkwaliteit constanter dan als het op de bouwplaats wordt gestort.

Voor het dak heb ik gekozen voor een warm dak met als afwerking EPDM omdat dit een lange levensduur heeft. Een EPDM-dak is gemakkelijk zelf aan te brengen. Bij een groen dak is het risico groot op lekkage door wortelgroei en hierdoor kunnen de kosten aanzienlijk groot zijn.

Voor de LUK Onderzoeken en Communiceren heb ik als beoordeling een voldoende mogen ontvangen.

LUK Onderzoeken & Communiceren (periode 3)

Bouwbesluit

Veiligheid Art. nummer Korte beschrijving Voldoet woning Welke aanpassing benodigd
Afscheiding langs vloeren en trappen 2.17.1 Minimaal 1 meter hoog. Geen grotere openingen dan 0,1 m. De afstand tussen vloer en trap is niet groter dan 0,05 m. Voldoet. De afscheiding is een glazenwand van 1200 mm hoog.
Overbruggen van een hoogteverschil middels een trap 2.33 Een breedte van 0,8 m. Een minimum vrije hoogte van 2,3 m. Minimale aantrede 0,22 m. Maximale optrede 0,188 m. Voldoet. De breedte van de trap is 1 m. De aantrede is 0,27 m en de optrede is 0,188 m.
Inbraakwerendheid 2.130 Deuren, ramen en kozijnen van een te bouwen woning moeten een inbraakwerendheid hebben van minimaal weerstandsklasse 2. Er wordt rekening gehouden met afdoende hang- en sluitwerk. Ramen op de begane grond worden met inbraakwerend glas toegepast
Gezondheid Art. nummer Korte beschrijving Voldoet woning Welke aanpassing benodigd
Waterwerendheid van scheidingswanden 3.23 Een scheidingsconstructie van een toiletruimte of badruimte moeten tot 1,2 m waterwerend zijn. Ter plaatse van een bad of douche met een lengte van 3 m, moet het tot 2,1 m waterwerend zijn. Voldoet. De wanden in toilet- en badruimte worden tot het plafond betegeld.
Bruikbaarheid Art. nummer Korte beschrijving Voldoet woning Welke aanpassing benodigd
Vrije doorgang 4.22 Een doorgang heeft een vrije breedte van minimaal 0,85 m en een hoogte van 2,3 m. Voldoet. Bij een vrije breedte heb ik rekening gehouden met 1 meter. de hoogte is 2,315 m.
Opstelplaats aanrecht, kooktoestel 4.39 Een opstelplaats voor een aanrecht heeft een oppervlakte van 1,5 m x 0,6 m. Voor een kooktoestel is dit 0,6 m x 0,6 m. Voldoet. De oppervlakte van het aanrecht is 3,0 m x 0,6 m.
Energiezuinigheid Art. nummer Korte beschrijving Voldoet woning Welke aanpassing benodigd
Thermische schil 5.3 Vloeren moeten een Rc-waarde van minimaal 3,7 halen, wanden 4,7 en daken 6,3. Deuren en kozijnen hebben minimaal een U-waarde van 1,65 en maximaal 2,2. Voldoet. Het dak heeft een Rc-waarde van 6,3. Verdiepingsvloer 3,7 en begane grondvloer 4,2. De wanden 4,7 en 5,6.
Opstelplaats aanrecht, kooktoestel 4.39 Een opstelplaats voor een aanrecht heeft een oppervlakte van 1,5 m x 0,6 m. Voor een kooktoestel is dit 0,6 m x 0,6 m. Voldoet. De oppervlakte van het aanrecht is 3,0 m x 0,6 m.
Installaties Art. nummer Korte beschrijving Voldoet woning Welke aanpassing benodigd
Brand-/rookmelding 6.21 Rookmelder moeten aanwezig zijn in verkeersruimtes. De rookmelders zijn geplaatst volgens de primaire inrichtingseisen wat staat in NEN 2555. Voldoet.

Aanbestedingsvormen

In Nederland hebben wij vier aanbestedingsvormen zoals hieronder is genoemd.

  • De openbare aanbesteding;
  • De aanbesteding met voorafgaande selectie;
  • De onderhandse aanbesteding;
  • De onderhandse aanbesteding na selectie.


WAT IS EEN AANBESTEDING.
Een aanbesteding is een procedure waarbij een opdrachtgever bekendmaakt dat hij/zij een opdracht wil laten uitvoeren. Het gaat meestal om een grote opdracht. De opdrachtgever vraagt marktpartijen om voor een bepaalde datum een begroting in te dienen. Na afloop van deze datum sluit de inschrijving. Bij sommige opdrachtgevers wordt er gekeken naar de laagste inschrijving. Wie het laagst uitkomt, krijgt de opdracht toegewezen. Maar sommige opdrachtgevers kijken meer naar bijvoorbeeld de economisch meest voordelige aanbieding, leveringsvoorwaarden of bepaalde kwaliteit van materiaal. De opdrachtgever bepaald dus wie de opdracht krijgt.

Het verlenen van een opdracht wordt de gunning genoemd. Het doel van een aanbestedingsprocedure is om concurrentie te bevorderen en gelijke kansen te creëren.

Voordat de opdrachtgever de opdracht bekendmaakt moet de opdrachtgever eerst het voorwerk verrichten. Hij/zij zal plannen maken over hoe de opdracht eruit moet komen te zien, hoe hoog het budget ligt en aan welke voorwaarden de aanbestedingsprocedure moet voldoen. Als de opdrachtgever dit allemaal op een rijtje heeft gaat hij de aanbestedingstukken opstellen. Dit is meestal een bestek en een aanbestedingsleidraad met daarin de voorwaarden van de opdracht.

 

VOOR- EN NADELEN AANBESTEDINGSVORMEN

DE OPENBARE AANBESTEDING
De openbare aanbesteding is een aanbesteding die algemeen bekend wordt gemaakt, waarbij eenieder die geïnteresseerd is zich kan inschrijven. De bekendmaking gaat meestal via de Staatscourant of landelijk verspreide vakbladen. Na de bekendmaking kan een aannemer zich inschrijven door middel van daarvoor opgestelde inschrijfbiljetten. De procedure heeft een relatief beperkte duur van ongeveer 8 weken.

DE AANBESTEDING MET VOORAFGAANDE SELECTIE
Een aanbesteding met voorafgaande selectie is een aanbesteding die algemeen bekend wordt gemaakt, waarbij eenieder zich als gegadigde kan aanmelden. Van de gegadigde aannemer wordt er verwacht dat deze aan bepaalde eisen voldoet. Dit kunnen maatschappelijke, technische, organisatorische en financieel-economische eisen zijn. Per project kunnen de criteria verschillen, afhankelijk van de aard en omvang van het werk.

DE ONDERHANDSE AANBESTEDING
Een onderhandse aanbesteding is een aanbesteding waarvoor een beperkt aantal van tenminste twee natuurlijke personen of rechtspersonen worden uitgenodigd om in te schrijven. Dit is de tegenhanger van de openbare aanbesteding. Ten aanzien van de gunning van het werk geldt hetzelfde als bij de onderhandse aanbesteding. De hoogste inschrijver zal bij de volgende aanbesteding niet worden uitgenodigd. Deze uitsluiting geldt alleen voor de eerstvolgende aanbesteding. Hierna kan de uitgesloten aannemer weer worden uitgenodigd. Deze aanbesteding is bedoeld om de concurrentie te vergroten.

DE ONDERHANDSE AANBESTEDING NA SELECTIE
Bij een onderhandse aanbesteding na selectie worden minimaal twee personen of rechtspersonen, aannemers, uitgenodigd deel te nemen aan een selectie. De aanbesteder mag zelf bepalen welke en hoeveel aannemers hij wil uitnodigen tot inschrijving in aanmerking te komen. Zij dienen te voldoen aan van tevoren bekendgemaakte eisen en dienen de benodigde gegevens te overleggen. Deze procedure komt overeen met een openbare aanbesteding met voorafgaande selectie. Hoewel bij de gunning ook rekening kan worden gehouden met aanvullende criteria, zal in de praktijk toch gauw het werk gegund worden aan de inschrijver met de laagste prijs.

ONDERBOUW KEUZE
Het nadeel bij een openbare aanbesteding is dat eenieder zich kan inschrijven. Hierdoor komen er serieuze en minder serieuze aanmeldingen binnen. Het voordeel is dat de procedure een duur heeft van ongeveer 8 weken.

Het voordeel bij een openbare aanbesteding met voorafgaande selectie is dat alleen een erkend bouwbedrijf zich kan aanmelden. De aanbesteder dient van tevoren de criteria helder te formuleren. Een ander voordeel is dat het aantal inschrijvers beperkt kan worden, waardoor de administratieve last relatief laag is. Het nadeel is dat de procedure langer duurt dan bij de openbare aanbesteding.

Het voordeel bij een onderhandse aanbesteding is dat er meer concurrentie is tussen de aannemers. De onderhandse aanbesteding loopt sneller dan de openbare aanbesteding omdat vooraf al een aantal aannemers zijn gekozen. Het nadeel is dat de hoogste inschrijver uitgesloten wordt bij de volgende aanbesteding.

Het voordeel bij een onderhandse aanbesteding na selectie is dat deze aanbesteding sneller is dan een openbare aanbesteding. Bij de onderhandse aanbesteding na selectie wordt vooraf al besloten welke aannemers deelnemen. Het nadeel is dat gevaar voor willekeur op de loer ligt.

Mijn keuze gaat uit naar de onderhandse aanbesteding na selectie.

CONCLUSIE
Mijn keuze gaat uit naar de onderhandse aanbesteding na selectie omdat ik denk dat dit het meest eerlijke aanbesteding is. Aan de ene kant kan het ook oneerlijk zijn, aangezien de opdrachtgever kiest voor de aannemers waardoor willekeur op de loer ligt. Maar zo kan er wel gekozen worden welke aannemer het beste bij de opdrachtgever past. Bij deze aanbesteding kan de concurrentie hoog oplopen aangezien de bouwbedrijven graag het werk willen binnenslepen.

Voor de LUK Onderzoeken en Communiceren heb ik als beoordeling een voldoende mogen ontvangen.